ปัญหาหมากระโดดกระโจนมีหลายแบบครับ ผมลองแยกออกมาเป็นกรณีๆ ไปตามที่มีท่านผู้ฟังท่านผู้อ่านสอบถาม

ปัญหาหมากระโดดขึ้นเตียงนอนของเจ้าของ

ปัญหาหมากระโดดขึ้นโต๊ะโซฟาที่อยู่ในห้องรับแขก ห้องนั่งเล่น

ปัญหาหมากระโดดขึ้นโต๊ะทานข้าว หรือบนโต๊ะที่ทำอาหาร

ปัญหาหมากระโดดกระโจนใส่คนในบ้านเวลาที่ดีใจเมื่อพบกัน

ปัญหาหมากระโดดกระโจนใส่คนอื่นเมื่อเวลาเราพาไปนอกบ้าน

ปัญหาหมากระโดดข้ามรั้ว
วันนี้ค่อยคุยกันที่ละหัวข้อครับ เริ่มจากปัญหาหมากระโจนใส่ เวลาที่เรากลับบ้าน หรือเวลาที่เค้าดีใจจัดๆ ทำไมหมา ถึงทำท่าเช่นนั้นใช่มั้ยครับ เป็นคำถามที่หลายๆ ท่านอยากทราบคำตอบ เหตุเพราะเป็นสัญชาติญาณที่หมาทุกตัว ต้องการจะบอกว่า “เค้าดีใจที่ได้พบเรา” และต้องการเอาอกเอาใจเรา เพื่อทำให้เราพอใจมากที่สุด

ถ้าเรามองย้อนไปที่ฝูงหมาป่า มันจะมีการจัดลำดับกันชัดเจนครับ หมาตัวที่แข็งแรง จะได้รับการต้อนรับ จากตัวที่มีตำแหน่งในฝูงต่ำกว่า โดยวิธีการดมตัว เลียหน้า เลียปาก กระโดดเห่า ชวนเล่นไปเล่นมา เมื่อเราพาหมามาอยู่กับเรา เรากับเค้า คือ พวกเดียวกัน เป็นฝูงเดียวกัน เราเป็นหัวหน้าเป็นจ่าฝูง การที่หมาทำการกระโดดกระโจนใส่ เลียเรา คาบมือเรานั่นล่ะครับ เป็นการประจบประแจงเอาใจเราอยู่

การแก้ปัญหาหมากระโดดกระโจนใส่ เนื่องจากอยู่ในอารมณ์ที่ดีใจจัด

ปกติแล้วหมาจะกระโจน เนื่องจากเรามีความสูงที่มากกว่าเค้าครับ
การแก้ปัญหาการกระโจนใส่ คือ การย่อตัวทำให้ระดับความสูงของเรากับหมา อยู่ในระดับพอๆ กัน เมื่ออยู่ในระดับที่เท่ากันแล้ว หมาจะไม่กระโจนหรอกครับ แต่หมาอาจจะเลียท่าน เอาหัวเอาตัวมาซุกที่ท่าน ก็อย่าไปรังเกียจนะครับ ที่เค้าทำเพราะรักเรา ต้องท่องไว้ครับเค้าทำเพราะรักเรา

ถ้าเป็นคนแก่สูงอายุไม่ถนัดที่จะนั่งลง เราสามารถบอกให้ท่านทำท่าตามนี้ครับ เมื่อเห็นหมาทำท่าจะกระโจนแน่ๆ ให้ยืนเฉยๆ และยกเข่าชันขึ้น กะระยะให้พอดีกับตำแหน่งอกของหมา เมื่อหมากระโจนเราก็ยกเข่าขึ้น พร้อมกับสั่งว่า “ไม่” ด้วยเสียงดัง และเข้มแข็ง การทำเช่นนี้ ไม่ใช่การจับหมาตีเข่า แบบนักมวยไทยนะครับ เพราะเคยมีคนทำท่าให้ด ูในคลินิกแล้วหนาวครับ นึกว่าคุณพี่แก จะจับหมาตีเข่าให้ตายคาเวที เอาแค่ขาชันขึ้นพอครับ ไม่ต้องออกแรงสวน ปล่อยให้เป็นไปตามแรงยกปกติ ถ้าหมาของใคร เคยฝึกให้รู้จักสัญญาณมือ ยิ่งดีมาก เวลาที่เราสั่งให้เค้าหยุดทำ แล้วควรใช้มือ ส่งสัญญาณให้หมา เช่น การนั่งคอย เรายกมือขึ้นตรงหน้าหมาเลยครับ อย่าชักช้าพร้อมๆ กับสั่งเค้าทันที

ถ้าเป็นหมาที่มีขนาดใหญ่มากๆ ที่เราคิดว่า ถ้ามันปะทะเราคงจะแย่แน่ๆ อย่าง หมาพันธุ์เซนต์เบอร์นาร์ด พันธุ์มัสตีฟ ควรจะมีการผูกล่ามก่อน ทุกครั้งที่เข้าบ้าน โทรศัพท์บอกคนที่บ้านก่อนครับ หรือไม่เวลาถึงหน้าบ้าน ก็ลงไปจับผูกล่าม ให้เรียบร้อยก่อนเข้าบ้าน

ถ้าเป็นหมาขนาดเล็กๆ อย่าง หมามิเนียเจอร์ พินเชอร์ หมามิเนียเจอร์ พูเดิ้ล หมายอร์คเชียร์ เทอร์เรีย พอมาใกล้จับอุ้มขึ้นเลยครับ จะได้ไม่พันแข้งพันขาคน โดยเฉพาะคนแก่สูงอายุ เดี๋ยวจะหกล้ม เป็นปัญหาใหญ่

ต่อมาถึงปัญหาหมากระโดดกระโจนใส่คนอื่น เวลาที่เราพาไปเดินเที่ยวนอกสถานที่ ปัญหานี้มักจะพบในหมาที่มีขนาดใหญ่ อย่างหมา พันธุ์ร็อตไวเลอร์ เยอรมันเชพเพิร์ด ลาบราดอร์ รีทรีฟเวอร์ สาเหตุของการกระโจน มีมากมายครับ ตั้งแต่กระโจนเพราะ ความดีใจ ที่ได้พบเห็นสิ่งแวดล้อมใหม่ จนไปถึงการกระโจน เพราะต้องการต่อสู้ ข่มขวัญเพื่อเอาชนะ จนไปถึงการกระโจน เพื่อต่อสู้ปกป้อง เพื่อความปลอดภัย มันมีอากัปกริยาต่างๆ ประกอบ เช่น

ถ้าแสดงอาการร้องคราง กระดิกหาง และกระโดดเข้าไปหาชาวบ้าน เค้าแสดงว่า เกิดความรู้สึกที่ดีใจ อยากเล่น อยากสนุก อาการอย่างนี้ มักจะเป็นหมาที่ใจดี อย่างหมาพันธุ์โกลเด้นท์ รีทรีฟเวอร์ ลาบราดอร์ รีทรีฟเวอร์ ฯลฯ โดยมักจะมีปัจจัยสิ่งแวดล้อม ของที่อยู่อาศัยมาเกี่ยวข้อง คือ เป็นหมาที่มักจะถูกขังอยู่ในบ้านนานๆ ครั้งถึงจะมีโอกาสออกมา เที่ยวเปิดหูเปิดตากับเค้า มันเลยตื่นเต้นเป็นของธรรมดาครับ

ส่วนอีกกลุ่มหนึ่ง พวกที่กระโจนใส่ เนื่องจากความก้าวร้าว จ้องที่จะทำร้าย จะแสดงอาการเช่น การขู่คำราม แยกเขี้ยว ขนที่คอหลังตั้งขึ้น เห่ารุนแรง อันนี้แสดงว่ากัดทำร้ายแน่ๆ

การแก้ไขปัญหาหมากระโจนใส่คนหรือหมาตัวอื่น สามารถทำได้ดังนี้

เราต้องใส่โซ่บังคับให้เค้าครับ
โซ่บังคับ เป็นโซ่กลที่เวลาเราออกแรงดึง หรือหมาออกแรงดึง มันก็จะเลื่อนรัดคอของหมาโดยอัตโนมัติ ยิ่งดึงยิ่งรัด การสวมโซ่นี้ จะช่วยให้เราควบคุมหมาของเราได้ อย่างมีประสิทธิภาพ และถือโอกาสสอนให้เค้ารู้จักว่า ในสถานการณ์นี้ เค้าไม่ควรปฎิบัติตัวเช่นนั้น การดึงกระชากโซ่บังคับต้องทำ ในขณะที่หมาแสดงอาการเริ่มจะกระโจน พร้อมๆ กับการสั่งด้วยน้ำเสียงที่เข้มแข็ง

การหมั่นพาหมาออกจูงเดินให้พบกับสิ่งต่างๆ
จะช่วยลดปัญหานี้ไปได้ดีมาก เพราะการที่เราพาหมาไปพบเห็นหมาตัวอื่น หรือคนแปลกหน้า จะเป็นการช่วยให้หมาเรียนรู้, รับรู้ต่อสิ่งแปลกๆ ที่เกิดขึ้น
และปัญหาการกระโดดของหมา ปัญหาสุดท้ายคือ การกระโดดขึ้นเตียงนอนครับ
ปัจจุบันนี้ไม่ใช่เรื่องแปลกเลยครับ ที่เราจะนำหมาขึ้นมาเลี้ยงบนบ้าน ที่บ้านผมหมาทุกตัวมีอิสระที่จะเดินไปไหน เข้าห้องไหนก็ได้ บางทีผมก็จับเค้าขึ้นมานอนกอด ดูทีวี ฟังเพลงด้วยกัน ผมว่า มันทำให้ชีวิตเรามีความสุขจริงๆ ครับ เราจะรู้สึกไม่เหงา และสบายใจอย่างประหลาด ปัญหาหมากระโดดขึ้นเตียงนอนนั้น มักจะพบในบุคคลที่เลี้ยงหมาพันธุ์ใหญ่ ไว้ในห้องนอนอย่าง พันธุ์เยอรมันเชพเพิร์ด พันธุ์ร็อตไวเลอร์ พันธุ์โกลเด้นท์ รีทรีฟเวอร์ และพันธุ์ลาบราดอร์ รีทรีฟเวอร์ จริงๆ เราก็รักนะครับ แต่แหมคิดดูครับ ถ้าบนเตียงเรานอนกับภรรยาเราดีๆ มาตั้งหลายปี จู่ๆ พอเลี้ยงหมาขึ้นมา มันก็กระโดดขึ้นมา ขอส่วนแบ่งอาณาเขต บนเตียงนอน ใครจะไปทำใจได้ครับ ครั้นพอจะเอามันออกไปนอนนอกห้อง ก็สงสาร เพราะไม่เคยให้หมาไปอยู่ไกลหูไกลตา ปัญหาแบบนี้น่าปวดหัวเหมือนกันครับ
สาเหตุของหมาที่กระโดดขึ้นมานอนกับเรา เพราะ หมาเป็นสัตว์ที่มีสังคมครับ มีความผูกพัน มีความซื่อสัตย์ รักต่อพวกพ้องสูง เรากับเค้า เมื่ออยู่ในบ้านเดียวกันถือว่า เป็นครอบครัวเดียวกัน ฝูงเดียวกัน หมาคงติด และอยู่ใกล้ๆ เราเสมอ โดยปกติแล้ว เตียงนอนของหัวหน้าฝูง คือ เตียงคุณ ไม่ควรให้หมาขึ้นมาครับ ควรจะสอนตั้งแต่เด็กๆ ว่า เค้าไม่มีสิทธิจะกระโดดขึ้นมาบนนี้ได้เอง ตามใจชอบ นอกจากคุณจะอนุญาตให้เค้าทำได้ ตามโอกาสที่เหมาะสม ถ้าไม่มีสัญญาณจากเรา หมาจะไม่สามารถขึ้นมาได้ อย่างเด็ดขาด

การแก้ปัญหาหมากระโดดขึ้นเตียงนอน

ใช้ยิงด้วยปืนฉีดน้ำครับ
เวลาที่หมาทำท่าทาง จะกระโดดสั่งว่า “ไม่” พร้อมๆ ใช้ปืนฉีดน้ำเล็งไปที่ใบหน้า หรือปากฉีดให้โดนจังๆ ครับ หมาจะกลัว และหยุดทันทีครับ

การหาสายจูงผูกให้หมานอน ในมุมใดมุมหนึ่งของห้องในช่วงที่เค้ามีปัญหานี้
พอเราพบว่า หมาดีขึ้นไม่มีความต้องการ ที่จะกระโดดขึ้นมานอนกับเรา จึงปล่อยให้เค้าเป็นอิสระ

จะเห็นว่า เป็นปัญหาต่างๆ ที่มักจะเกิดกับเรา เนื่องจากมีความรู้สึกดีๆ ของหมา ที่อยากจะให้เราได้รับรู้สึก เกี่ยวข้องเป็นประจำ อาการดีใจ อย่างจริงใจ ผมบอกได้เลยครับว่า ไม่มีสัตว์ชนิดไหนนอกจากหมา ที่ทำกับมนุษย์ได้อย่างแสนซื่อ และจริงใจมากที่สุด ท่านคิดดูครับ เราไปทำงานทุกวันกลับถึงบ้าน หมาแสดงอาการดีใจทุกวันไม่เปลี่ยนแปลง ไม่เคยทำท่าเบื่อที่เวลาเห็นเรา สมแล้วล่ะครับ ที่เค้าเรียกว่า เพื่อนซี้ของมนุษย์